• Musea,  Nieuws

    Museumnieuws

    Wanneer gaat het GEM open?

    Dat is een hele goede vraag. Het Grand Egyptian Museum is al jaren notoir omdat de opening steeds wordt uitgesteld. Het laatste nieuws is dat de Grand Staircase (een soort getrapte beeldentuin) sinds 1 december open is voor publiek. De Grand Opening zal naar verluid plaatsvinden in mei 2024. Al twee jaar proberen we met Huis van Horus een reis te plannen waarbij we dit grandiose nieuwe museum meepakken, maar met de Midden-Egypte reis in februari gaat dit dus helaas nog niet lukken.

    De bouw van het museum (ca. 1 biljoen dollar) begon in 2005, maar raakte vertraagd door de Arabische Lente en Covid. Als het af is moet de attractie 5 miljoen toeristen per jaar gaan trekken. Eerder werd al gespeculeerd over treintjes en stoeltjesliften, dus ga vooral naar Giza nu het nog geen (complete) speeltuin is. Maar ga ook vooral daarna, want dan kunt u alle 5000 artefacten van Toetanchamon bekijken, mocht u daar uithoudingsvermogen voor hebben.

    Hopelijk zijn de Grand Bookshop en Grand Toilets tegen die tijd ook geopend.

    Moderne kunst bij de piramides

    De piramides gaan met hun tijd mee. Tot 18 november is er moderne kunst te bewonderen op het Giza-plateau (te zien vanaf het uitkijkpunt). In de terugkerende tentoonstelling ‘Forever is Now’ gaan veertien kunstenaars in gesprek met de immense culturele erfenis van deze site, wat leidt tot verrassende werken. Waren de piramides voorheen alleen toneel voor toeristen, de sound-and-light show en een enkele keer een opera, tegenwoordig is er ook ruimte voor kunst en Dior modeshows.

     

    Oog in oog met mummieportretten

    Tot 25 februari 2024 is in het Allard Pierson Museum de tentoonstelling Oog in oog. De mensen achter mummieportretten te zien. Ik heb de tentoonstelling nog niet mogen bezoeken, maar ben erg benieuwd. Elk museum lijkt er wel een paar te bezitten: de zogenaamde ‘Fayumportretten’ die de mooi geklede dames en heren tonen uit Romeins Egypte. Zo genoemd omdat ze voornamelijk, maar niet exclusief, in het gebied van het Fayumbekken zijn gevonden. Aan de hand van de haardrachten en sieraden van de afgebeelde vrouwen is zelfs de mode in Keizerlijk Rome te volgen. De portretten werden op panelen geschilderd en ingezwachteld met de mummies op de plek van het gezicht. Het is niet helemaal bekend of de portretten al bij leven werden geschilderd en bijvoorbeeld aan de muur hingen. Veel van de personen zijn jeugdig afgebeeld, maar er zitten ook karakteristieke oudere gezichten tussen. Er zijn zo’n 900 van deze mummieportretten bekend, waarvan er 38 in Amsterdam zijn bijeengebracht. Het lijkt erop dat de tentoonstelling wil benadrukken dat gemummificeerde personen echte mensen zijn en geen objecten, in lijn met recente ontwikkelingen in de museumwereld.

    Ander museumnieuws

    Het Grieks-Romeinse Museum in Alexandrië is geheel vernieuwd. Conservator Ilona Regulski nam een kijkje en berichtte erover op Instagram. Dit museum is niet te verwarren met het Alexandria National Museum, dat ook veel stukken bevat uit de Grieks-Romeinse periode. Het sinds 2005 gerenoveerde museum bevat o.a. een indrukwekkende Apisstier van zwarte graniet, sarcofagen, terracotta’s en een aandoenlijke stèle met een Ba-vogel in Romeinse stijl.

     

    Ook het Imhotep Museum in Saqqara is heropend. Ondanks de bescheiden afmetingen van dit museum (te bezoeken op het Saqqara kaartje) bevat het enkele topstukken, zoals beelden van de hoge ambtenaren Ptahhotep en Rashepses, het hongersnoodreliëf uit de dalweg van Unas en de beroemde tegeltjes uit de zuidelijke tombe van Djoser (u weet wel, die voor ca. 400 euro per stuk worden verhandeld op Catawiki).

    Al met al genoeg reden om erop uit te gaan deze koude winter!
    (Psst… U kunt nog mee op reis in februari)

  • Archeologie,  Nieuws,  Reizen

    Nieuws uit Egypte

    NB: We zijn geschokt door de recente oorlog in Israël en de Palestijnse gebieden, maar ook door het incident waarbij Israëlische toeristen en een Egyptische gids omkwamen in Alexandrië. We hopen dat de veiligheid van reizigers naar Egypte, van welke nationaliteit dan ook, nu en in de toekomst kan worden gewaarborgd.

    Mastaba herontdekt
    In de woestijn tussen Abusir en Saqqara hebben Tsjechische archeologen het graf herontdekt van een hoge ambtenaar uit het Oude Rijk. Ptahshepses leefde rond het jaar 2450 v.Chr. De Franse archeoloog Auguste Mariette had de mastaba (een bankvormig graf, als een afgeplatte piramide) al in de 19e eeuw ontdekt, maar het graf was daarna weer onder het zand verdwenen. De zogenaamde schijndeur (een stenen ‘deur’ uit de cultuskapel) is te bewonderen in het British Museum. Daarop is in hiërogliefen te lezen hoe Ptahshsepses onderwezen werd aan het hof van koning Menkaure (bouwer van de derde piramide van Giza) en trouwde met prinses Khamaat, de dochter van koning Userkaf. Userkaf was de eerste koning van de 5e dynastie, de zogenaamde ‘zonnekoningen’ die grote tempels met obelisken bouwden bij Abusir. Het graf zelf dateert uit de regering van Nioeserra, net als de nabijgelegen mastaba van Ti die te bezoeken is in Saqqara.

    De mastaba van Ptahshepses beslaat een oppervlakte van 42 x 22 m en was meer dan 4 m hoog, met een beschilderde offerkapel. In het volgende seizoen zal de grafkamer worden bestudeerd. Er zijn nog resten te vinden van de grafinhoud, waaronder aardewerk, canopenvazen en een gemummificeerde vis. Uit analyse van het gemummificeerde lichaam van Ptahshepses blijkt dat hij meer dan 65 jaar is geworden, een uitzonderlijke leeftijd voor het oude Egypte.

    De heropgegraven mastaba van Ptahshepses

    Kamers in de piramide van Sahure
    Verderop in Abusir is nog een ontdekking gedaan: acht kamers zijn blootgelegd in de piramide van koning Sahure. Een Egyptisch-Duits team deed deze vondst tijdens het opschonen en stabilizeren van de interne kamers, om te voorkomen dat ze instorten. Het gaat om voorraadkamers waar offers in werden bewaard. Sahure was de tweede koning van de vijfde dynastie, en leefde rond 2400 v.Chr. Ook hier was in de 19e eeuw al iemand geweest, namelijk de Britse onderzoeker John Perring. De kamers zullen worden gescand met lasers om de interne structuur van de piramide beter te begrijpen.

    Gang in de piramide van Sahure

    Oude wijn in 5000 jaar oude vaten
    Een team van Egyptische, Duits en Oostenrijkse archeologen heeft honderden wijnvaten gevonden in Abydos van meer dan 5000 jaar oud. De vondst werd gedaan in het graf van de edelvrouw Meretneith in het predynastische grafveld van Umm el-Qaab. De wijnvaten zaten nog dicht met kleien stoppers en bevatten resten van duizenden jaren oude wijn. De precieze status van Meretneith is nog niet bekend, maar haar titels laten zien dat ze de leiding had over overheidsinstaties zoals het schathuis. Ze is tot nu toe de eerste vrouw met een eigen monumentale tombe die is gevonden op deze begraafplaats. Om haar heen zijn 41 dienaren en hovelingen begraven. Deze graven zijn over een langere periode gebouwd, wat aangeeft dat deze mensen waarschijnlijk niet het slachtoffer waren van rituele mensenoffers, zoals bij andere tombes uit deze periode wel is vastgesteld.

    De intacte wijnvaten in het graf van Meretneith

    Verzonken tempel
    Onderwaterarcheologen hebben voor de kust van Egypte een verzonken tempel gevonden en een heiligdom met kostbare voorwerpen. Deze konden worden gelinkt aan de god Amon en de godin Aphrodite. De tempel, deels ingestort tijdens een ramp in de tweede eeuw na Christus, was oorspronkelijk gebouwd voor de god Amon. Het gebouw was in de oudheid onderdeel van de havenstad Thonis-Heracleion in de baai van Aboukir. De stad ligt nu onder water, zo’n 7 km van de moderne kustlijn, en werd verwoest tijdens een aardbeving en vloedgolven. Onder de gevonden schatten bevinden zich rituele objecten van zilver, gouden sieraden en albasten parfumvaasjes. Ten oosten van de tempel lag een Grieks heiligdom gewijd aan Aphrodite, de liefdesgodin. Dit gebouw bevatte geïmporteerde bronzen en keramieken objecten, maar ook wapens. De opgraving wordt verricht onder leiding van Franck Goddio, een bekende onderwaterarcheoloog.

    Enkele voorwerpen die zijn opgedoken

    Reis naar Midden-Egypte
    Er staat weer een Egypte-reis op de planning! Eind februari zullen we met Huis van Horus afreizen naar Cairo en via Midden-Egypte naar Luxor gaan. Daarbij brengen we o.a. een bezoek aan de Fayum, Amarna, Beni Hassan en Abydos. Het hele reisprogramma vind je hier. Prijzen worden zeer binnenkort bekendgemaakt. Houd de website in de gaten en abonneer je op de nieuwsbrief, want aanmeldingen gebeuren of volgorde van binnenkomst. Er kunnen maximaal 20 deelnemers mee met deze reis.

    De rotsgraven van Meir