Hetepherachty
Steun het epigrafische project!
Met uw steun is er een prachtig boek in de maak waarin nieuwe digitale tekeningen van de decoratie van de grafkapel is opgenomen, alle teksten en vertalingen, en achtergrondinformatie over de grafeigenaar, archeologie, museumgeschiedenis en eerdere bestudeerders van de tombe.
Hetepherachty was een rechter en priester tijdens het Egyptische Oude Rijk (ca. 2450 v.Chr.). Zijn graftombe (‘mastaba’) bevindt zich in Saqqara, maar de gedecoreerde offerkapel is sinds het begin van de twintingste eeuw in Leiden. Daar is hij te bewonderen in het Rijksmuseum van Oudheden. De grafkapel (waar priesters en familieleden kwamen om te offeren) is rijk versierd met afbeeldingen en hiërogliefen.
Hetepherachty en zijn zoon Nianchptah speervissend in het moeras (foto: RMO)
In 1902 kwam de grafkapel naar Leiden, aangekocht door Adriaan Goekoop en geschonken aan het museum. Dit als onderdeel van het vrij open beleid van de directeur van de Oudheidkundige Dienst in Egypte, Gaston Maspero, om dit soort monumenten te beschermen tegen grafroof. In 1904 werd de tombe feestelijk geopend, en in 1905 werden de eerste zwartzitfoto’s gepubliceerd in de catalogus van de Egyptische collectie.
In 1943 heeft Herta Mohr, mogelijk de eerste vrouwelijke Egyptoloog in Nederland, een boek uitgegeven over de graftombe. Echter door tussenkomst van de Tweede Wereldoorlog kon ze dit werk niet afmaken – de graftombe lag naar eigen zeggen verborgen onder zandzakken en Herta moest Leiden verlaten. Omdat ze van oorsprong Joodse (later katholiek) was is ze opgepakt en met haar ouders naar Westerbork gebracht en later naar Auschwitz gestuurd. Ze is uiteindelijk omgekomen vlak voor het einde van de oorlog, waarschijnlijk in de buurt van Bergen-Belsen.
Al in 2016 hadden Nicky van de Beek en René van Walsem het idee om een nieuw boek te maken over de graftombe: met nieuwe foto’s (gemaakt door Hans van den Berg) en lijntekeningen van alle reliëfs, gemaakt met een digitaal tekentablet. Daarnaast is het idee om een 3D-reconstructie van het graf te maken om te laten zien hoe het er oorspronkelijk uit gezien moet hebben. En wie weet kunnen we de plek zelf opgraven in Saqqara. Misschien ligt de grafeigenaar er nog in, inmiddels verstoken van zijn broodnodige offers…
Helpt u dit werk mogelijk te maken?
Naast steun middels Patreon kunt u ook doneren via Paypal of een boekje kopen.
Als u het project op een andere manier wil steunen, neem dan contact op.
Latei boven de ingang van het graf: hierin vraagt Hetep om offers van bezoekers (tekening: Nicky van de Beek)
Meer lezen:
Herta Mohr: Egyptoloog in oorlogstijd
Herta Mohr and the Mastaba of Hetepherakhty