Hiërogliefenschrift
De oude Egyptenaren ontwikkelden een van de eerste schriftsystemen ter wereld. Maar niet iedereen kon lezen en schrijven. Waarschijnlijk was maar 1% van de bevolking geletterd. Stel je voor: in het oude Egypte was jij dus al een schrijver!
Het hiërogliefenschrift was speciaal bedoeld om uit te hakken in steen, maar dat is natuurlijk niet zo handig als je een hele tekst moet kopiëren op een papyrusrol. Daarom waren er ook andere schriften voor dagelijks gebruik:
Hiërogliefen
Het formele schrift met beeldtekens, gebruikt voor teksten op tempels, graven en monumenten. Gebeiteld in steen. Er waren meer dan 700 verschillende hiërogliefen!
Cursieve hiërogliefen
Onze schrijfletters zien er anders uit dan onze drukletters, en met de hiërogliefen was het net zo. Cursieve hiërogliefen werden geschreven op mooie papyri, zoals dodenboeken die mee gingen in het graf.
Hiëratisch
Een vereenvoudigde versie van hiërogliefen, geschreven met inkt op papyrus. Priesters en schrijvers gebruikten dit voor administratieve en religieuze teksten. Een soort steno-schrift, waarbij je tekens aan elkaar schrijft om sneller een tekst neer te pennen.
Demotisch
Een nog eenvoudiger (en voor ons, moeilijker te lezen) schrift, ontwikkeld rond 700 v.Chr. Dit werd gebruikt voor alledaagse zaken en documenten.
Kinderen die schrijver wilden worden, gingen naar de tempelschool. Daar leerden ze niet alleen lezen en schrijven, maar ook rekenen en hoe je een goede ambtenaar moest zijn in dienst van de tempel of koning. Ze schreven oefeningen op stukken kalksteen (ostraca) of op houten tabletten.
Schrijversbeeld
Op dit beeld van een schrijver in het Metropolitan Museum is te zien hoe hij in kleermakerszit over zijn half opengerolde papyrus is gebogen. Hij draagt een pruik en een linnen gewaad dat zijn figuur niet verbergt. Deze schrijver had goed te eten! Wel hadden schrijvers vaak last van een pijnlijke rug en knieën.
Schrijfgerei
Schrijvers gebruikten het volgende:
- Papyrus: Een soort papier gemaakt van de papyrusplant.
- Inkt: Zwarte inkt (van houtskool) en rode inkt (van rode oker).
- Rietpennen: Gesneden van rietstengels.
- Paletten: Voor het mengen van inkt.
Wist je dat?
Hiërogliefen werden pas in de 19e eeuw ontcijferd dankzij de Steen van Rosetta, die in 1799 werd gevonden en door de Britten als oorlogsbuit meegenomen uit Egypte. Deze steen bevatte dezelfde tekst in drie verschillende schriften: hiërogliefen, demotisch en Grieks. Jean-François Champollion gebruikte hem om in 1822 het hiërogliefenschrift te ontcijferen.
