Even leek het erop dat het leven zich weer offline kon afspelen, maar voor de binnenblijvers hebben we weer een aantal mooie lezingen en congressen op een rijtje gezet:
Dinsdag 7 december, 17.00 uur
Between plan and reality: The Lepsius cemetery in Dahshur
Anna Grünberg (Universität Leipzig)
The necropolis of Dahshur forms an important part of the royal burial landscape of the Old and Middle Kingdom. Therefore, it offers plenty of opportunities to draw and specify various lines of development not only of royal but also elite funerary and cultic traditions. One interesting area in regard of such questions is the one of the Lepsius mastaba cemetery, located centrally between the two pyramids of Snofru. With its over 20 tombs, all of which are arranged in straight rows and lines, it forms a direct link between the grid-like cemeteries at Meidum and Giza and therefore can help to better understand the idea and implementation of state-planned tombs. The basis of this and further topics of research is formed by the results of the excavations of the DAI Cairo in the area of the Lepsius Cemetery, parts of which are to be presented in the lecture.
Zaterdag 11 december, 13 – 16.15 uur
Huis van Horus donateursdag
Kosten: €5 voor niet-donateurs
Met twee lezingen:
Europese aciviteiten in Sheikh Abd el-Qurna aan het begin van de 19e eeuw
Eva Cornelisse, MA
Het gebied rond het dorp Sheikh Abd el-Qurna, gelegen op de westelijke oever van de Nijl in Luxor, was zo’n 200 jaar geleden het toneel van activiteiten die wij ons nu niet meer zouden kunnen voorstellen. Na de veldtocht van Napoleon was in Europa de interesse in het oude Egypte sterk toegenomen, met name door de publicatie van de Description de l’Égypte. De machtsovername door pasha Mohammed Ali leidde tot een situatie van relatieve rust in het land, waardoor een groeiende stroom Europeanen de weg vond naar Egypte. Kunstenaars en reizigers, verzamelaars en handelaars, velen kwamen terecht in Qurna, waar nog veel te ontdekken viel. Het was een tijd van ongekende mogelijkheden, er waren nog geen regels of beperkingen en Egyptische oudheden werden in grote getale naar Europa verscheept. Wie waren deze mensen, dikwijls markante persoonlijkheden- met bijbehorende anekdotes- en hoe gingen zij te werk? Van graven als verblijfplaats tot mummiekisten als brandhout, deze lezing geeft een boeiend inkijkje in hoe het er aan toe ging in het Qurna in de tijd van de pioniers van de egyptologie.
Egypte door een Belgische lens: Jean Capart en de collectie historische foto’s van de KMKG
Wouter Claes
In de beroemde egyptologische bibliotheek van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (KMKG) in Brussel wordt naast een grote collectie boeken en tijdschriften ook een bijzondere fotocollectie bewaard. Zij werd aangelegd onder het initiatief van Jean Capart (1877–1947), de grondlegger van de egyptologie in België, en bestaat uit meer dan 7000 fotografische glasnegatieven. In deze lezing nemen we een kijkje in deze unieke collectie en ontdekken we hoe deze foto’s een uitzonderlijke kijk bieden op de opkomst en het belang van de egyptologie in België en daarbuiten in de eerste helft van de 20ste eeuw.
Dinsdag 14 december, 18.15 uur
Neues aus Heliopolis. Ägyptisch-deutsche Ausgrabungen im August-Oktober 2021 im Sonnentempel von Matariya/Kairo
Florence Langermann and Prof. Dietrich Raue
Die Ausgrabungen des Ägyptischen Ministeriums für Tourismus und Antiken, des Ägyptischen Museums der Universität Leipzig und des i3Mainz-Institut für Raumbezogene Informations- und Messtechnik der Hochschule Mainz berichten über jüngste Entdeckungen.
Woensdag 15 december, 18.30 uur
Von Monsterschlangen. Epigraphische Beobachtungen im Grab des Anchtifi von Hefat (Ende 3. Jt. v.Chr.)
Prof. Dr. Ludwig Morenz en David Sabel MA
Anchtifi von Hefat (heutige Region Mo’alla) ist eine der prägnantesten Figuren aus der ägyptischen Geschichte und ein besonderer „Zeitzeuge“ für das Ende des dritten Jahrtausends v. Chr. mit der Auflösung des Territorialstaates in der Zeit der Regionen. Seine Selbst-Präsentation wurde auf sieben Pfeiler seines Felsgrabes geschrieben. Zum Ausdruck ganz neuer Vorstellungen – einem geradezu „messianischen“ Anspruch als „Anfang der Menschen, Ende der Menschen“ – wurde eine neue Sprache geprägt, und diese Innovationskraft ging weiter bis in die Bild-Schriftlichkeit. Im Rahmen unserer Neuaufnahme des Grabes (in Kooperation mit der University of Liverpool) werden wir vier besondere Zeichen diskutieren, die uns neue Einblicke in die Vorstellungswelt eröffnen, darunter die Charakterisierung des erstmals bei Anchtifi genannten Anti-Gottes Apophis.
15 – 17 december
Making and Experiencing Graffiti in Ancient and Late Antique Egypt and Sudan
This the 2nd annual Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten (NINO) postdoctoral fellowship conference, to be hosted online via Zoom, organised by Julia C. F. Hamilton as part of a two-year project on Old Kingdom graffiti at Saqqara.
Making and Experiencing Graffiti builds on recent graffiti-themed conferences in ancient and Late Antique Egypt and Sudan (e.g., Emberling and Davis 2019; Ragazzoli, Harmanşah, Salvador, Frood 2018), seeking papers to be presented under two major themes: ‘making’ and ‘experience’. In particular, papers that explore the mode, technique, and performance of graffiti-making are of interest, as are those which consider how textual and figural graffiti intersect with related corpora (e.g., mason’s and quarry marks, rock inscriptions, petroglyphs) along these lines, between the 3rd Millennium BCE – 7th century CE. A narrow definition of graffiti is eschewed, and speakers are encouraged to consider the socio-historical and practical circumstances in which marks and inscriptions were made and how they may respond to each other and other media around them.
Vrijdag 17 december, 18.30 uur
Im Bett mit den alten Ägyptern – Untersuchungen zum altägyptischen Schlafverhalten
Dr. Simone Gerhards (JGU Mainz)
Auch im alten Ägypten wurde täglich geschlafen – diese Erfahrung war jedoch mit Assoziationen, Empfindungen und Metaphern verbunden, die sich von den heutigen unterscheiden. So wird der Schlaf nicht nur in alltäglichen Kontexten erwähnt und dargestellt, sondern spielt in der Literatur, Heilkunde, Religion, den Moral- sowie Jenseitsvorstellungen eine wichtige Rolle. Der Vortrag wird zwei große Themenbereiche zum Schlaf behandeln: Zum einen soll die Frage beantwortet werden, was über das tatsächliche Schlafverhalten bekannt ist (z. B. die Schlafdauer und die Gestaltung des Schlafplatzes). Zum anderen wird es darum gehen, was uns Texte und Bilder über das Wesen des Schlafes, seinen Einfluss auf den menschlichen Körper, die Umwelt und Gesellschaft verraten. Durch Vergleiche mit Schlafmustern anderer (antiker) Kulturen und unseren modernen Eigenheiten wird nach dem Vortrag sicher auch das eigene Schlafverhalten in einem neuen Licht erscheinen.
Zondag 19 december, 14.00 uur
RMO Topstukkenlezing: Het handschrift van Ipoewer
Lara Weiss
In deze topstukkenlezing vertelt conservator Lara Weiss over de ‘vermaningen’ van Ipoewer, het beroemdste Egyptische handschrift uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden.
Ze gaat dieper in op de mogelijke archeologische herkomst, de inhoud en de verschillende duidingen van de tekst uit het Nieuwe Rijk (ca. 1307-1196 v.Chr.). Het handschrift van Ipoewer beschrijft de teloorgang van “de goeie ouwe tijd”, en de sociale ellende en burgeroorlog die daaruit voortvloeide.
Dinsdag 21 december, 20.00 uur
Chaos en Beheersing: Henri Asselberghs en zijn vriendschap met Jean Capart
Marleen De Meyer
Kosten: €4 voor niet-leden
In 1961 publiceerde Henri Asselberghs een baanbrekende studie over de concepten van ‘chaos versus controle’ in de Predynastische en Vroegdynastische iconografie.
Zijn boek lijkt echter uit het niets te komen, want niet alleen had Asselberghs nooit eerder over deze vroege periode van de Egyptische geschiedenis gepubliceerd, hij was niet eens Egyptoloog, maar directeur van het Spoorwegmuseum in Utrecht. Wie was deze Mijnheer Asselberghs, en hoe kwam hij tot zijn magnum opus? In deze lezing worden op basis van archiefbronnen en familiedocumenten zijn leven en carrière in de eerste helft van de 20e eeuw gereconstrueerd. Speciale aandacht gaat naar Belgisch Egyptoloog Jean Capart, met wie hij een kwart eeuw bevriend was, en die een cruciale rol speelde in zijn ontwikkeling als Egyptoloog.
Een shabti die zich in het bezit van de vijfde graaf van Carnarvon bevond is nu te zien in het 
