Hondsdagen

De Oude Egyptenaren wisten het al: deze periode in de zomer was een tijd van chaos. Het oude jaar liep af en het was wachten op de Nijloverstroming – het Akhet-seizoen – en de komst van de ster Sirius. Deze ster, Sepdet in het Oudegyptisch en geassocieerd met de godin Isis, werd in het Grieks Sothis genoemd en was onderdeel van het sterrenbeeld Grote Hond. De ‘hondsdagen’ staan in Nederland traditioneel voor de periode van 20 juli tot 20 augustus waarin het het warmst is, met insecten, hittegolven, stormen en een algemeen gevoel van lethargie.

In de Egyptische kalender werd deze tijd gemarkeerd door vijf schrikkeldagen die over het algemeen ongeluk betekenden. Het Nijlwater stond op zijn laagst, wat insectenplagen meebracht, en men wachtte met smart op de komende overstroming. Als die te laag was heerste er honger, te hoog en hele dorpen konden worden weggespoeld.

De vijf epagomenale dagen of ‘vijf dagen op het jaar’ (Herioe Renpet) waren gewijd aan de goden Osiris, Horus, Seth, Isis en Nephtys. De eerste dag van het nieuwe jaar, Wep Renpet (letterlijk: de opening van het jaar) was reden tot feest. Op deze dag (en vele anderen) werden offers gebracht aan de doden, iets was expliciet op Ouderijks graftombes vermeld staat:

Een gesproken offer is voor hem bij de opening van het jaar, het Thotfeest, het Tep Renpet feest, het Wag-feest, het Sokarfeest, het Grote Feest, het Brandfeest en het uitgaan van Min.

Latei van de grafkapel van Hetepherachty (foto door Hans van den Berg)

Mijn moeder zei altijd dat eten sneller bedierf tijdens de hondsdagen, en vroeger probeerde men aan het weer te voorspellen hoe het jaar eruit ging zien:

Komen de Hondsdagen met veel regen, dan gaan we slechte tijden tegen, maar komen de Hondsdagen helder en klaar, verwacht dan maar een gunstig jaar.

Alvast een gelukkig nieuwjaar gewenst!