• Reviews

    Review: Secrets of the Saqqara Tomb

    ★★★★

    Bekijk de trailer
    Bekijk de documentaire op Netflix

    Deze Netflix-documentaire gaat over ontdekkingen gedaan in Saqqara in het voorjaar van 2019. Hier werkt een Egyptisch team aan een opgraving in de necropool rond het Bubasteion en de oostelijke kliffen van het gebied. Eerder had men hier de prachtig gekleurde mastaba van Wahtye gevonden uit de 5e dynastie. De docu toont de laatste zes weken van het graafseizoen.

    Het graf van Wahtye

    De eerste vondst die wordt gedaan is de basis van een kattenbeeldje. Archeoloog Salima Ikram legt uit dat het Bubasteion de dierenheiligdommen herbergde en een tempel voor de godin Bastet. Zij was de godin van moederschap, schoonheid en liefde, en kon zowel kalm als een poes zijn en angstaanjagend als een leeuwin. In deze hoedanigheid als de leeuwengodin Sakhmet was ze tevens verantwoordelijk voor plagen. Even later wordt het Sakhmetbeeldje gevonden dat past op de basis, daterend uit 500-300 v.Chr.

    We zien het mastabagraf van Wahtye, die o.a. opzichter van het goddelijke landgoed en de heilige boot is. Titels die hem plaatsen als priester in het tempelbereik. In het graf staat hij diverse keren afgebeeld en wordt zijn naam herhaaldelijk genoemd. De tombe, daterend uit ca. 2415 v.Chr., bevat een bovengrondse offerkapel die rijk versierd is met scènes uit het dagelijks leven. Een schijndeur moest als contactpunt dienen met de ziel van de overledene. De grafkamers zelf bevonden zich onder de grond. Het gaat hier om een familiegraf: Wahtye wordt afgebeeld met zijn vrouw, moeder en vier kinderen. Maar liggen die hier ook allemaal begraven? De rayyis (voorman) van de graafploeg, een beroep dat doorgegeven wordt van generatie op generatie, herkent scenes uit het graf in de taferelen die zich in zijn dorp afspelen.

    10 meter verderop wordt iets anders gevonden: een diepe schacht met daarin een verzameling kattenmummies. Deze dieren werden gefokt door priesters en gekocht door devote pelgrims. Heilige dieren werden in de tempel gehouden, maar veel dieren werden ook als offers aangeboden aan de god. Oude graven werden hergebruikt om de duizenden dierenmummies in te begraven. Er wordt een scan gemaakt van een wel heel grote kattenmummie: het blijkt om een leeuwenwelp te gaan uit 600 v.Chr.

    De leeuwenwelpmummie

    Het plafond van de tombe van Wahtye wordt gestabiliseerd voordat men begint de vier schachten op te graven. In een van de schachten wordt een houten kist gevonden vol moddern en botten. Het lijkt om een kindbegraving te gaan. De fysische antropoloog, tevens vrouwelijke professor Reumatologie, stelt vast dat het om meerdere kinderen gaat: twee tieners en een zesjarige. In een andere schacht worden de resten van twee vrouwen en een kind aangetroffen. Het gaat om een oudere vrouw van rond de 55, en een jongere vrouw. Zou het om de familie van Wahtye gaan?

    Buiten het graf wordt ondertussen een cartonnage (soort beschilderde papier maché) kist gevonden. De mummie uit 800-600 v.Chr. zit er nog in. Vervolgens vindt men een intact senet-spel, met de speelstenen nog in het laatje. En nog een grafkamer met houten kist van rond 1200 v.Chr. Een kalkstenen kop wordt gevonden, duidelijk Ramessidisch van stijl. Het past op een eerder gevonden beeld en wordt herenigd in het magazijn.

    Het herenigde beeld uit de tijd van de Ramessiden (19e dynastie)

    De laatste schacht in de mastaba blijkt dieper te zijn. In de ruimte onderaan ligt een simpele houten kist met een skelet. Het blijkt een 35-jarige man. Zijn botten vertonen sporen van bloedarmoede, mogelijk malaria.

    Dan is het graafseizoen afgelopen, het budget op en de heilige maand Ramadan staat voor de deur. Maar twee dagen voor het einde van het seizoen wordt een bres geslagen en stuit men op een nieuw graf…

    Conclusie: een mooie, rustige, niet-sensationele docu waarin iedereen aan het woord komt, van de secretaris-generaal tot de werkman en zijn zoon die water haalt met een ezeltje. Men praat overwegend Arabisch, wat een stuk professioneler overkomt dan eventueel gebroken Engels. Het laat goed zien wat een magische plek Saqqara is, waar zo veel te vinden is, maar ook van de dagelijkse gang van zaken op een opgraving.

  • Archeologie,  Nieuws

    Opnieuw raak in Saqqara

    In een serie ontdekkingen die zijn weerga niet kent in de necropool van Saqqara zijn wederom nieuwe graven gevonden. Een verzameling van 100(!) intacte beschilderde kisten uit de 26e dynastie lagen verborgen in een 12 meter diepe grafschacht. Ook zijn zeker 40 houten beelden van de plaatselijke god Ptah Sokar aangetroffen, en vergulden mummiemaskers.

    Tijdens een live event onderging een van de mummies ter plaatse een CT-scan. Dit onderzoek wees uit dat het om een 1,75 m lange man ging die in de veertig was toen hij overleed. De man had geen aanwijsbare ziektes, wat wijst op een gemiddelde levensverwachting van rond de 40 voor welgestelde Egyptenaren uit die tijd.

    Een van de mummies werd ter plekke gescand (bron: Luxor Times)

    Saqqara was een belangrijke begraafplaats van het Oude Rijk tot aan de Romeinse priode, voor zowel koningen, hoge ambtenaren als gewone mensen. De archeologische site is vooral bekend vanwege de trappenpiramide van Djoser.

    De 26e dynastie wordt gezien als de laatste ‘inheems’ Egyptische dynastie, voor de Perzische overheersing begon in 525 v.Chr.

    Een houten beeld van de god Ptah Sokar wordt geconserveerd (bron: Al Ahram)

    Dit is de laatste in een serie ontdekkingen gedaan door de Egyptische archeologische missie in Saqqara. In 2018 stuitte het team op de Ouderijks mastaba van Wahtye, waarover een Netflix documentaire is gemaakt. In oktober van dit jaar werden ook al 59 beschilderde kisten en mummies uit de 26e dynastie gevonden.

    De nieuw gevonden kisten zullen verdeeld worden over het Egyptische Museum aan het Tahrirplein, het nieuwe Grand Egyptian Museum in Giza en het Nationale Museum voor de Egyptische Beschaving.

    Ook over de nieuwe ontdekking zal tevens een documentaire worden gemaakt.