Het Ministerie van Oudheden in Egypte heeft de restauratie aan de trappenpiramide van Djoser in Saqqara voltooid. Als het goed is gaat de piramide in maart open voor publiek. De restauratiewerkzaamheden waren nodig omdat de ondergrondse gangen en ruimtes onder het complex tot instortingsgevaar konden leiden. Het project begon in 2006 en kwam tot stilstand met de revolutie in 2011. Eind 2013 werd het werk weer opgepakt. Het monument stond lang in de steigers maar is nu weer in zijn geheel te bewonderen. Er zijn nieuwe lichten aangebracht, informatiepanelen geplaatst en schoonmaak- en beveiligingspersoneel is goed zichtbaar.

Het piramidecomplex van Djoser is een van de oudste stenen gebouwen ter wereld, met naast een trappenpiramide van zes treden een monumentale omheiningsmuur en diverse gebouwen. Onder de piramide bevindt zich een labyrint van kamers en galerijen waar de koning met zijn familie begraven lag en grafgoederen werden bewaard. Enkele ondergrondse ruimtes waren oorspronkelijk versierd met afbeeldingen van de koning en blauw geglazuurde tegels.

Het piramidecomplex van Djoser na de restauratie

Ondergrondse kamer met nieuwe belichting – de meeste blauwe tegels zijn verdwenen

Faience tegels van Djoser in het Metropolitan Museum

Foto’s: Egypt Today en Metropolitan Museum

Neem een kijkje onder de piramide:

In Dra Abu el-Naga in Luxor zijn twee nieuwe tombes te bezichtigen. De grafkamers zijn gerestaureerd door het Amerikaanse Onderzoekscentrum in Egypte (ARCE) als vorm van ontwikkelingshulp aan de Egyptische overheid.

Het ene graf (TT159) is in de 19e dynastie gemaakt voor Raya, vierde profeet van Amon, en zijn vrouw Moetemwia. Het graf is T-vormig en bestaat uit een voorhof, een dwarshal en een aan het uiteinde een schrijn met uit de rotsen gehakte zittende beelden van de grafeigenaar en zijn vrouw.

Op de westmuur van de dwarshal is een scène te zien waarin de mummies van Raya en Moetemwia rechtop zijn gezet voor het graf, terwijl een priester hen reinigt en een andere priester een tekst voorleest. Drie klaagvrouwen begeleiden het ritueel, omgeven door een stapel offervoedsel. Bij de mummies, die bloemenkransen dragen en een waskegel op het hoofd, staan langwerpige bloemstukken. Te zien is hoe de grafkapel half uit de rots naar voren komt en bekroond wordt door een kleine piramide.

De begrafenis van Raya en Moetemwia

Klaagvrouwen, onmisbaar bij de begrafenis

Een duif siert het plafond

Onafgemaakte scène

Beschadigde beelden met zaagsporen

TT286 is een graf uit de 20e dynastie, behorend aan de schrijver Niay en zijn vrouw Tabes. Het graf heeft een voorhof, een hal, een kleine nis en een ongedecoreerde kamer met een schacht. Het graf is prachtig beschilderd met veel oranje en geel, en een bloemenrand langs het plafond. Op de westmuur staan familieleden van Niay afgebeeld, de vrouwen met lang haar, waskegels en mooie geplooide gewaden.

Er is een scène van Niay die door Horus naar Osiris wordt geleid nadat hij een demon is gepasseerd, en het plafond is felgekleurd in verschillende patronen. Op de noordmuur is grafuitrusting afgebeeld, en er zijn diverse offerscènes. Op de oostmuur, rechts naast de deur, is nog een afbeelding van Niay knielend voor een valk, terwijl Hathor tevoorschijn komt uit een boom. De nis waar het beeld van de grafeigenaar en zijn vrouw oorspronkelijk stond is omgeven door geschilderde bloemstukken.

Het knusse graf van Niay en Tabes

Familieleden in feestkleding

Horus en Niay bij Osiris

Versiering langs het plafond

Niay en de boomgodin

Van 2015 tot 2017 organiseerde het ARCE in samenwerking met het Ministerie van Oudheden een Field School waarbij medewerkers van het ministerie een training volgden over site-ontwikkeling en conserveringsdocumentatie. Als onderdeel van de training werden de wandschilderingen van de tombes schoongemaakt, waardoor de bonte decoratie tevoorschijn kwam.

De tombes liggen niet ver van de graven van Roy, Shuroy en Amenemopet vandaan, en zijn te bezoeken op het zelfde kaartje. Vanaf Roy en Shuroy moet je een stukje terug over de weg, een afslag naar rechts. Daar leidt een lange witte trap naar de tombes die hoger op de heuvel liggen.

De archeologische missie van het Franse Instituut (IFAO) en de Universiteit van Straatsburg onder leiding van Frédéric Colin hebben een nieuwe ontdekking gedaan in de Assasif-necropool in Luxor. Drie gedecoreerde houten kisten kwamen aan het licht.

De bontgekleurde kisten dateren uit de 18e dynastie en zijn goed geconserveerd. Twee van de kisten behoren aan vrouwen toe. Op de zijkant van een van de kisten zijn rouwsters afgebeeld rond een boot met de sarcofaag van de overledene. Deze professionele klaagvrouwen konden worden ingehuurd bij de begrafenis.

Vorig jaar werd al een stenen stèle gevonden met namen erop van de eigenaren van een naburig graf, en twee gedecoreerde kisten, ook uit de 18e dynastie.

Originele bericht en foto’s