Het is alweer een tijdje terug dat u op deze website nieuws heeft kunnen lezen uit Egypte. In oktober ben ik twee weken naar Egypte geweest, waarover later meer! Hier alvast het laatste Egyptologische nieuws:

Saqqara

In april 2019 vond een Tsjechische archeologische missie in Zuid-Saqqara het graf van de hoge ambtenaar Khuwy, die leefde aan het einde van de 5e dynastie van het Oude Rijk (rond 2400 v.Chr.). Opvallend aan het graf was de rijke beschildering, die uitzonderlijk goed bewaard is gebleven.

In het graf werd een gemummificeerd lichaam aangetroffen dat technieken en materialen laat zien van duizend jaar na de tijd van Khuwy. Mummificatie tijdens het Oude Rijk was relatief simpel, en als het lichaam van Khuwy blijkt te zijn zou dit onze kennis van de ontwikkeling van mummificatie op zijn kop zetten, aldus expert Salima Ikram. Echter is het ook mogelijk dat het graf is hergebruikt in een latere tijd. Dit moet koolstofdatering uitwijzen.

Het kleurrijke graf van Khuwy (foto: Mohamed El-Shahed/AFP)

Ook is in Saqqara het Nieuwerijks graf van Ptahemwia herontdekt. Niet de Ptahemwia die we kennen van de Nederlandse opgraving, maar een buurman in het gebied dat door Egyptische archeologen wordt onderzocht. Het graf dateert uit de tijd van Ramses II en de eigenaar was onder andere verantwoordelijk voor de schatkist en de veestapel van de koning.

Het graf werd reeds in 1859 gefotografeerd door de Franse Egyptoloog Théodule Devéria, de assistent van Auguste Mariette. Dit is te lezen in een artikel door Nico Staring.

Het graf van Ptahemwia in 2021 (foto’s: See News)

Het graf van Ptahemwia in 1859 (foto: Théodule Devéria)

Heliopolis

In het huidige El-Matariya, een wijk in Cairo, heeft een Egyptisch-Duitse missie tempelblokken gevonden uit de tijd van Nectanebo I (ca. 370 v.Chr.). Ook werden architectonische elementen aangetroffen uit de tijd van Ramses II, Merenptah en koning Apries, wat aangeeft dat de tempel al sinds de 19e dynastie in gebruikt was. De tempel werd keer op keer uitgebreid en verfraaid. Ook uit de Ptolemeïsche Periode zijn er werkplaatsen bekend waarin beelden werden gemaakt en faience shabti’s vervaardigd.

Vondsten uit Heliopolis (foto: Ministry of Tourism and Antiquities)

Luxor

In Luxor wordt alles in gereedheid gebracht om de sfinxenlaan te openen tussen de tempels van Karnak en Luxor. De stad wordt opgeknapt, er zijn honderden lampen geïnstalleerd, paden aangelegd en iedere avond wordt de licht- en geluidsinstallatie uitvoerig getest. De grote opening zou 4 november plaatsvinden met een bezoek aan Luxor door de president, maar deze is tot nader order uitgesteld. Het spektakel moet gepaard gaan met een processie van boten, het Opetfeest waardig, en optredens van zang en dans. De 2,7 km lange weg tussen de twee tempels werd ooit omzoomd door 1350 sfinxen, waarvan er enkele honderden bewaard zijn gebleven.

Een modern Opetfeest? (foto: Chicago House)

In Luxor zijn diverse archeologische opgravingen weer aan het werk, zoals het Middle Kingdom Theban Project. Hun voortgang kun je volgen in het digging diary.

Aswan

In het zuiden van Egypte wil men het Aswan Museum restaureren en uitbreiden. Het museumpje bevindt zich op het eiland Elefantine in de Nijl. Het werd gesticht in 1898 als laatste rustplaats voor Sir William Willcocks, de ingenieur die de Aswandam ontwierp. Daarna werd het omgebouwd tot museum en als zodanig geopend in 1917. Inmiddels is het museum al tien jaar dicht. Het zal worden uitgebreid om plaats te bieden aan meer artefacten, onder andere die ontdekt zijn door de Duitse archeologische missie die sinds 1969 op het eiland werkt.

Archeologische resten op het eiland Elefantine (foto: Nicky van de Beek)

Ander nieuws

Een shabti die zich in het bezit van de vijfde graaf van Carnarvon bevond is nu te zien in het Chau Chak Wing Museum in Australië. Het grafbeeldje werd in 1908 opgegraven in Thebe en behoort aan Senseneb, de moeder van Tetiky die leefde in de 18e dynastie.

Carnarvon groef het daar op en het kwam terecht op zijn landgoed Highclere Castle in Engeland. Samen met enkele vondsten uit het graf van Toetanchamon (ontdekt in 1922) was het daar lange tijd verborgen in een kastje dat per opbod bij Sotheby’s verkocht werd. De vinder Maximilian Preston gaf de vondsten terug aan de inmiddels zesde graaf van Carnarvon, maar mocht de shabti houden als dank. Na zijn dood in Zuid-Afrika emigreerde zijn dochter naar Australië, waar haar dochter het weer doneerde aan het museum in Sydney. Een lange reis voor een klein beeldje!