Cairo

We wachten al jaren met smart op de opening van het Grand Egyptian Museum, maar door geldgebrek, revoluties en pandemieën is dit moment steeds uitgesteld. Nu heeft Zahi Hawass verklaard dat de opening zal plaatsvinden op 4 november 2022. Datzelfde jaar zal het 100 jaar geleden zijn dat het graf van Toetanchamon is ontdekt door Howard Carter en 200 jaar sinds de ontcijfering van de steen van Rosetta door Champollion.

Het GEM in aanbouw (foto)

Tijd voor een feestje dus. De opening van het GEM zal dan ook gepaard gaan met een tien dagen durend festival en het debuut van de opera ‘Toetanchamon’, waaraan de archeoloog Hawass zelf meegeschreven heeft. Waar een Egypte-liefhebber drie dagen nodig had om het oude museum aan het Tahrirplein grondig te bekijken, zegt Egyptologieprofessor Ahmed Badran dat je voor de 500.000 m2 van het GEM wel zeven dagen kunt uittrekken. Voor de meer toeristisch ingestelde bezoeker is er ook een korte route beschikbaar, wat het museum goed te combineren maakt met de naastgelegen piramides van Giza. Het museum zal alleen al 2000 nog niet eerder geziene objecten tonen uit de grafinhoud van Toetanchamon.

Steeds meer objecten worden getransporteerd naar het nieuwe museum, zoals de zonneboot van Cheops, zes beelden van koning Sesostris I en een offertafel van Mentoehotep II. Maar wat blijft er te zien in het oude museum? Daar zullen de grafschatten van Tanis de oude Toetanchamon-vleugel gaan opvullen. Deze verzameling van sieraden, kronen, gouden maskers en zilveren kisten doet bijna niet onder voor die van de jonge koning, maar de ontdekking ervan door Pierre Montet werd overschaduwd door de Tweede Wereldoorlog.

De zilveren kist van Shoshenq II (foto)

De rest van het museum zal in samenwerking met enkele buitenlandse musea (waaronder het RMO in Leiden) een (gedeeltelijk) nieuwe inrichting krijgen, waarbij meer thematisch dan chronologisch wordt gewerkt. Ook zijn er berichten dat het museum beter toegankelijk wordt gemaakt voor mensen met een (lichamelijke) beperking.

Het derde grote museum in Cairo, het National Museum for Egyptian Civilization (NMEC), wordt inmiddels drukbezocht, en wel vooral door Egyptische bezoekers. Het is de grote trots van directeur Ahmed Ghoneim en werd in april dit jaar met veel bombast geopend tijdens de mummieparade die live op internet te volgen was. Het museum bevat smaakvol ingerichte vitrines met objecten uit alle stadia van de Egyptische beschaving: van de predynastische tot de Islamitische periode. Ook hier worden thema’s gepresenteerd zoals moederschap, voedsel, medicijnen en muziek. De mummies hebben een speciale zaal gekregen. Er is gebruikt gemaakt van moderne technologie om het museum voor de vele obligatoire schoolkinderen interactiever te maken. Verder bevat het complex een theater voor muziek en andere optredens, en laboratoria voor de restauratie van objecten. Interessant is dat het museum zich door de lockdown meer op Egyptische bezoekers dan op buitenlandse toeristen is gaan richten, waarbij ook de jongere generaties niet worden vergeten.

In het NMEC (foto)

Saqqara

Het belangrijkste nieuws uit Saqqara is dat de zuidtombe van de trappenpiramide van Djoser is geopend voor bezoekers. De restauratie begonnen in 2006 is inmiddels voltooid. De bezoeker kan nu zelf afdalen in de gangen, de granieten sarcofaag van dichtbij bekijken en de restanten zien van de prachtige faience tegeltjes die Djoser’s grafkapel sieren. Alles is veilig gemaakt voor bezoekers en goed verlicht. Ondergetekende kan niet wachten om dit grafcomplex te bezoeken!

Luxor

In de omgeving van Luxor begint het archeologische en toeristische seizoen weer aan te vangen ondanks corona. Enkele opgravingen zijn weer aan de gang, zoals het South Asasif en Ankhhor project. Verder zijn er zowel renovatieplannen als controverse: wederom wil men van Luxor één groot openluchtmuseum maken, maar hierdoor werd o.a. een prachtig 120 jaar oud huis gesloopt. De vraag is dus welk erfgoed het gouvernement van Luxor precies wil bewaren: alleen het faraonische, en mag daarvoor andere historische architectuur worden gesloopt?

Het Andraeos paleis voor de sloop

In de Karnaktempel is men in ieder geval bezig met kosmetische werkzaamheden, waarbij voor het eerst de prachtige kleuren van enkele zuilen aan het licht komen. Ook is er een monumentale architraaf gevonden van Thoetmosis III tijdens het vrijmaken van de Sfinxenlaan tussen de tempels van Karnak en Luxor. De bedoeling is dat men uiteindelijk over deze weg van de ene naar de andere tempel kan lopen, en dat de inauguratie hiervan ook weer gepaard gaat met een parade. Deze parade moet iets weg gaan hebben van het vroegere Opetfestival, dus we zijn uiteraard erg benieuwd.

Kleur op de zuilen in Karnak! (foto met dank aan Mohamed A. Fahmy)

Alexandrië

In Alexandrië zijn resten gevonden van een woonwijk uit de Grieks-Romeinse periode, bewoond tussen de tweede eeuw voor Chr. en de vierde eeuw na Chr. De wijk had toen al riolering en een systeem van cisternes en waterputten. Er zijn aardewerken potten en lampen gevonden, en kapellen waarin de godinnen Athene en Dimitra werden vereerd. De wijk had een markt en werkplaatsen waar onder andere beeldjes werden geproduceerd van goden, helden en andere ‘celebrities’. Andere vondsten zoals gewichten van een weefgetouw en visnetten wijzen op industriële activiteiten. De opgravingen duren negen maanden en de site zal in kaart gebracht worden met 3D technologie.

Archeologische resten van de woonwijk in Alexandrië (foto)

Reizen naar Egypte

Waarschijnlijk heeft u gemerkt dat Egypte door Engeland van de rode lijst is gehaald. Volgens het Nederlandse reisadvies is Egypte nog grotendeels oranje.

Inmiddels boeken alweer meer mensen een reis naar Egypte en het lijkt erop dat er toch een toeristisch seizoen zal zijn. Mocht u op reis gaan, controleer dan goed wat de regels zijn en of u de juiste documenten bij zich heeft. Voor Egypte geldt bijvoorbeeld alleen een geprint vaccinatiebewijs (de app volstaat niet), waarbij de laatste prik ten minste 14 dagen van tevoren is toegediend. Indien u slechts één vaccinatie heeft gehad is een PCR-test alsnog vereist, behalve als het om het Janssen-vaccin gaat, waarbij een enkele prik volstaat. In Egypte zijn mondkapjes verplicht op luchthavens, in musea en in taxi’s. Ook bij terugkomst in het thuisland is een coronabewijs nodig. Controleer daarnaast goed waar u voor verzekerd bent in het geval van een oranje reisadvies.

Mocht u naar Egypte gaan: wees voorzichtig en veel reisplezier!