TT39 gerestaureerd

Een team van Mexicaanse archeologen heeft het graf van Puyemre in Luxor gerestaureerd. Tien jaar geleden had ik het voorrecht om dit graf te bezoeken terwijl de archeologen met dit werk bezig waren.

Puyemre was tweede priester van Amon tijdens de 18e dynastie. Hij leefde tijdens de regeringsperiodes van koningin Hatsjepsut en Toetmosis III (ca. 1450 v.Chr.). Het graf is interessant omdat de decoratie van hoge kwaliteit is en scènes laat zien uit de wereld van Puyemre, zoals de werkplaatsen van de Amontempel waar hout werd bewerkt, sieraden vervaardigd en stenen vaatwerk gemaakt. Ook zijn de dienaren afgebeeld die de paarden en strijdwagens beheerden. Gasten aan een banket met vrouwelijke muzikanten laten zien dat het land in die tijd veel voorspoed kende. Nubische handelaren arriveren met goud, ivoor en bavianen.

Het graf is geconsolideerd en de reliëfdecoratie weer in elkaar gepuzzeld. Een 3D scanner is hierbij gebruikt om het volledige graf in kaart te brengen. Het graf bevindt zich in het deel van de Thebaanse necropool dat Khokha wordt genoemd. Het doel is om het graf nu open te stellen voor het publiek.

In het Metropolitan Museum of Art in New York bevinden zich prachtige facsimile kopieën van delen van de reliëfdecoratie, gemaakt door Norman de Garis Davies en Hugh R. Hopgood in de vroege 20e eeuw.

Grootse plannen voor Giza

Nu het Grand Egyptian Museum gedeeltelijk is geopend gaan de plannen voor een complete upgrade van het Giza-plateau door. Er wordt voor 1,5 miljard EGP geïnvesteerd in dit project om een bezoek aan de site georganiseerder en eco-vriendelijker te maken.

Zo zijn er elektronische poortjes geplaatst om kaartjes te scannen, is er een extra ingang gebouwd en een nieuw bezoekerscentrum, en moeten privéauto’s plaatsmaken voor elektrische voortuigen. Ook is het plan om het aanbieden van paarden- en kamelentochten door plaatselijke aanbieders te reguleren en een dierenkliniek te realiseren.

Giza is een UNESCO-site waar jaarlijks 15 miljoen bezoekers op af komen. Het plan van de Egyptische overheid is om deze bezoekersaantallen te verdubbelen.

Nieuws uit Saqqara

Ook in Saqqara, een van de belangrijkste necropolen in Egypte, wordt altijd druk gegraven. Hier zijn de laatste tijd tombes ontdekt uit de tweede, derde en achttiende dynastie. Deze graafwerkzaamheden werden uitgevoerd aan de oostelijke kant van het plateau door een team van Japanse en Egyptische archeologen. Hiermee leren we dat de necropool verder reikt dan voorheen gedacht, en dat deze ook werd gebruikt tijdens het vroege Nieuwe Rijk, toen de stad Memphis terug in aanzien kwam na de Hyksos-overheersing. Ook de gevonden mudbrick mastaba’s en rotsgraven uit de vroegste dynastieën dragen bij aan onze kennis over de site.

Saqqara is een unieke site waar nog ongelooflijk veel te ontdekken valt. Zelf wil ik daar ook een bijdrage aan leveren door het het mastaba-graf van Hetepherachty te onderzoeken. Hierover binnenkort meer. U kunt dit project ondersteunen.

Ptolemeïsche tempel in Athribis

Eerder werd bekend dat in Athribis een tempel uit de Ptolemeïsche tijd is ontdekt. Een Duits-Egyptisch team (waar mijn collega uit Mainz deel van uitmaakt) deed de bijzondere ontdekking. Athribis ligt bij de stad Sohag in Midden-Egypte.

De nieuw gevonden tempel, die deels in de rotsen is verzonken, heeft een 51 meter brede pyloon die oorspronkelijk 18 meter hoog kan zijn geweest. Op de pyloon werden afbeeldingen gevonden van de koning met de leeuwinnengodin Repit, de hoofdgodin van Athribis. De tempel is mogelijk gesticht en gebouwd door door Ptolemaeus VIII, die getrouwd was met Cleopatra III.

Een deel van de tempel werd eerder opgegraven door Flinders Petrie in de vroege 20e eeuw. Het team van het Athribis Project is al tien jaar actief op de site, waar het eerder de Grote Tempel van Athribis heeft opgegraven en ca. 30.000 ostraca heeft gevonden in het Demotisch, Koptisch en Hiëratisch.

Hier een 3D scan van de Grote Tempel van Athribis:

Cleopatra in Taposiris Magna

Tot slot nieuws over de laatste periode van de Oudegyptische beschaving. In Taposiris Magna, een Ptolemeïsche tempel bij Alexandrië, speurt de Dominicaanse archeoloog Dr. Kathleen Martinez al jaren naar resten van de laatste Cleopatra (VII). Volgens eerdere documentaires is ze op zoek naar het graf van deze illustere heerseres, maar ondertussen stuit Martinez wel op interessante vondsten.

Zo ontdekte ze de funderingsoffers onder de zuidmuur van de tempelomheining. Dit zijn rituele objecten zoals beeldjes, munten en aarderwerk die bij stichting van de tempel werden begraven. Een van de vondsten was een witmarmeren kopje van een gekroonde vrouw en een buste van een koning met de nemes-hoofddoek. Martinez denkt/hoopt dat de vrouw Cleopatra VII verbeeldt, maar Egyptische archeoloog Dr. Mohamed Ismail Khalid spreekt dit tegen. Eerder zou het om een Ptolemeïsche prinses gaan. Wel bevatte de vondst 337 munten, veel met de afbeelding van Cleopatra VII.

Ook een tempel uit de vierde eeuw v.Chr. werd aangetroffen en een begraafplaats met schachtgraven. Mogelijk was de site al een belangrijke plek voor handel met het Middellandse Zeegebied voor de stichting van Alexandrië door Alexander de Grote. Een deel van de archeologische resten bevindt zich bovendien onder de golven van de Middellandse Zee.

Meer weten over al deze ontdekkingen?

Op 23 januari geef in een online lezing over Recente ontdekkingen en Egyptologisch onderzoek.