Reizen

  • Achtergrond,  Onderzoek,  Reizen

    Nieuwe foto’s van Alexine Tinne

    Eerder heb ik al geschreven over mijn negentiende eeuwse liefde, Alexine Tinne, die als onafhankelijke schatrijke vrouw tot diep in de Soedan doordrong met medeneming van ijzeren ledikanten, tafelzilver, een toegeeflijke moeder en nerveuze tante.

    Niet alleen was zij een van de eerste vrouwelijke Europese reizigers op zoek naar de oorsprong van de Nijl, maar ook blijkt ze een pionier op het gebied van fotografie. Toen ze nog in Den Haag verbleef maakte ze diverse stadsgezichten, achtervolgd door een klein zwart koetsje dat als donkere kamer dienst deed.

    In 2021 werd een serie van achttien foto’s ontdekt waarvan er enkele in het dorp Gondokoro zijn gemaakt. Met steun van o.a. Vereniging Rembrandt zijn de foto’s nu aangekocht door de Universiteitsbibliotheek in Leiden. Fotohistoricus Serge Kakou wist de foto’s aan Alexine toe te schrijven.

    In Afrika had Alexine echter geen koetsje wat achter haar aan reed, maar zal ze een geïmproviseerde donkere kamer moeten hebben gehad. De glasplaten en chemicaliën die indertijd voor fotografie werden gebruikt waren zeer gevoelig voor stof, zon en hitte.

    Overigens zijn de aan Alexine toegeschreven foto’s niet allemaal gemaakt in Gondokoro, merkte Jos Damen op van het Afrika Studiecentrum in Leiden. En inderdaad, gelet op de bijschriften is een deel van de foto’s gemaakt in Boven-Egypte (het zuidelijke deel van Egypte), Beneden-Nubië (het noordelijke deel van het huidige Soedan), en rond de vijfde breedtegraad (Gondokoro ligt op de vierde graad noorderbreedte). Op de foto met de dahabiya zijn bovendien de onmiskenbare bergen van Luxor te zien.

    Hier vindt u de foto’s die aan Alexine Tinne zijn toegeschreven.

    Bron: Vereniging Rembrandt
  • Archeologie,  Nieuws,  Reizen

    Nieuws uit Egypte

    NB: We zijn geschokt door de recente oorlog in Israël en de Palestijnse gebieden, maar ook door het incident waarbij Israëlische toeristen en een Egyptische gids omkwamen in Alexandrië. We hopen dat de veiligheid van reizigers naar Egypte, van welke nationaliteit dan ook, nu en in de toekomst kan worden gewaarborgd.

    Mastaba herontdekt
    In de woestijn tussen Abusir en Saqqara hebben Tsjechische archeologen het graf herontdekt van een hoge ambtenaar uit het Oude Rijk. Ptahshepses leefde rond het jaar 2450 v.Chr. De Franse archeoloog Auguste Mariette had de mastaba (een bankvormig graf, als een afgeplatte piramide) al in de 19e eeuw ontdekt, maar het graf was daarna weer onder het zand verdwenen. De zogenaamde schijndeur (een stenen ‘deur’ uit de cultuskapel) is te bewonderen in het British Museum. Daarop is in hiërogliefen te lezen hoe Ptahshsepses onderwezen werd aan het hof van koning Menkaure (bouwer van de derde piramide van Giza) en trouwde met prinses Khamaat, de dochter van koning Userkaf. Userkaf was de eerste koning van de 5e dynastie, de zogenaamde ‘zonnekoningen’ die grote tempels met obelisken bouwden bij Abusir. Het graf zelf dateert uit de regering van Nioeserra, net als de nabijgelegen mastaba van Ti die te bezoeken is in Saqqara.

    De mastaba van Ptahshepses beslaat een oppervlakte van 42 x 22 m en was meer dan 4 m hoog, met een beschilderde offerkapel. In het volgende seizoen zal de grafkamer worden bestudeerd. Er zijn nog resten te vinden van de grafinhoud, waaronder aardewerk, canopenvazen en een gemummificeerde vis. Uit analyse van het gemummificeerde lichaam van Ptahshepses blijkt dat hij meer dan 65 jaar is geworden, een uitzonderlijke leeftijd voor het oude Egypte.

    De heropgegraven mastaba van Ptahshepses

    Kamers in de piramide van Sahure
    Verderop in Abusir is nog een ontdekking gedaan: acht kamers zijn blootgelegd in de piramide van koning Sahure. Een Egyptisch-Duits team deed deze vondst tijdens het opschonen en stabilizeren van de interne kamers, om te voorkomen dat ze instorten. Het gaat om voorraadkamers waar offers in werden bewaard. Sahure was de tweede koning van de vijfde dynastie, en leefde rond 2400 v.Chr. Ook hier was in de 19e eeuw al iemand geweest, namelijk de Britse onderzoeker John Perring. De kamers zullen worden gescand met lasers om de interne structuur van de piramide beter te begrijpen.

    Gang in de piramide van Sahure

    Oude wijn in 5000 jaar oude vaten
    Een team van Egyptische, Duits en Oostenrijkse archeologen heeft honderden wijnvaten gevonden in Abydos van meer dan 5000 jaar oud. De vondst werd gedaan in het graf van de edelvrouw Meretneith in het predynastische grafveld van Umm el-Qaab. De wijnvaten zaten nog dicht met kleien stoppers en bevatten resten van duizenden jaren oude wijn. De precieze status van Meretneith is nog niet bekend, maar haar titels laten zien dat ze de leiding had over overheidsinstaties zoals het schathuis. Ze is tot nu toe de eerste vrouw met een eigen monumentale tombe die is gevonden op deze begraafplaats. Om haar heen zijn 41 dienaren en hovelingen begraven. Deze graven zijn over een langere periode gebouwd, wat aangeeft dat deze mensen waarschijnlijk niet het slachtoffer waren van rituele mensenoffers, zoals bij andere tombes uit deze periode wel is vastgesteld.

    De intacte wijnvaten in het graf van Meretneith

    Verzonken tempel
    Onderwaterarcheologen hebben voor de kust van Egypte een verzonken tempel gevonden en een heiligdom met kostbare voorwerpen. Deze konden worden gelinkt aan de god Amon en de godin Aphrodite. De tempel, deels ingestort tijdens een ramp in de tweede eeuw na Christus, was oorspronkelijk gebouwd voor de god Amon. Het gebouw was in de oudheid onderdeel van de havenstad Thonis-Heracleion in de baai van Aboukir. De stad ligt nu onder water, zo’n 7 km van de moderne kustlijn, en werd verwoest tijdens een aardbeving en vloedgolven. Onder de gevonden schatten bevinden zich rituele objecten van zilver, gouden sieraden en albasten parfumvaasjes. Ten oosten van de tempel lag een Grieks heiligdom gewijd aan Aphrodite, de liefdesgodin. Dit gebouw bevatte geïmporteerde bronzen en keramieken objecten, maar ook wapens. De opgraving wordt verricht onder leiding van Franck Goddio, een bekende onderwaterarcheoloog.

    Enkele voorwerpen die zijn opgedoken

    Reis naar Midden-Egypte
    Er staat weer een Egypte-reis op de planning! Eind februari zullen we met Huis van Horus afreizen naar Cairo en via Midden-Egypte naar Luxor gaan. Daarbij brengen we o.a. een bezoek aan de Fayum, Amarna, Beni Hassan en Abydos. Het hele reisprogramma vind je hier. Prijzen worden zeer binnenkort bekendgemaakt. Houd de website in de gaten en abonneer je op de nieuwsbrief, want aanmeldingen gebeuren of volgorde van binnenkomst. Er kunnen maximaal 20 deelnemers mee met deze reis.

    De rotsgraven van Meir