Reizen
-
Groots museumnieuws
Groot, groter, grootst…
De filmpjes zijn u vast al om de oren gevlogen: in Cairo is eindelijk het Grand Egyptian Museum (gedeeltelijk) geopend! In twaalf zalen plus een monumentale beeldentrap worden momenteel 4000 bezoekers per dag getrakteerd op duizenden jaren aan geschiedenis. Volgens de eerste berichten is het een overweldigende ervaring.
Na binnenkomst in het gigantische atrium wordt de bezoeker begroet door een 12 meter hoge kolos van Ramses II. Het beeld werd in de 19e eeuw in stukken ontdekt bij de oude hoofdstad Memphis. Het stond sinds 1955 op het Ramsesplein, waar Cairo’s grootste treinstation is gelegen, en kijkt nu schoongeboend neer op de miljoenen bezoekers die het museum straks hoopt te verwelkomen.
Foto: Artdog Istanbul Een trap die zes verdiepingen beslaat (er zijn ook opties voor mensen die minder goed ter been zijn) voert de bezoeker langs koningsbeelden, architectonische onderdelen van Oudegyptische tempels, godenbeelden en sarcofagen. Boven aangekomen heeft men een episch uitzicht op de piramides.
De twaalf hoofdzalen zijn zowel chronologisch (prehistorie tot Oude Rijk, Middenrijk, Nieuwe Rijk en latere periodes) als thematisch gerangschikt volgens de onderwerpen maatschappij, koningschap en religie. Als bij een bezoek aan Ikea kan men door de collectie slingeren. De objecten zijn mooi en ruim tentoongesteld en er zijn multimedia displays met reconstructies van de monumenten. De Toetanchamon-galerijen worden op een latere datum geopend.
Plattegrond van de nieuw geopende zalen
Met deze ‘soft opening’ wordt het museum getest op gereedheid en bezoekerservaring. De verwachting is dat het museum straks 15.000 bezoekers per dag zal zien, zo’n 5 miljoen per jaar. Het museum is zodanig ontworpen dat het een ongekende stroom toeristen kan accomoderen. Eerder hebben we gehoord over duistere plannen om het Giza-plateau te Disneyficeren met treintjes en stoeltjesliften. Een project om de granieten deklaag van de piramide van Menkaure te herbouwen werd door nationale en internationale archeologen afgeschoten. Volgens optimistische prognoses verwacht Egypte 30% meer toeristen, de bouw van 40 nieuwe hotels in de omgeving en maar liefst 60.000 nieuwe banen.
Het megaproject bij het Giza-plateau heeft tot nu toe 1 miljard (!) dollar gekost. Meer dan tien jaar is er aan het instituut gebouwd, en de vermeende opening werd keer op keer uitgesteld, waaronder vanwege covid. Met 100.000 artefacten wordt dit het grootste archeologische museum ter wereld gewijd aan één cultuur (als we de faraonische en latere culturen over één kam kunnen scheren). Aan een metrostation dat de site verbindt met de rest van de stad wordt nog gewerkt.
U kunt online tickets kopen, doe dit op tijd.
Wilt u mee op reis om dit prachtige museum zelf te bezoeken? Ga mee met Huis van Horus in februari 2025!
In dit filmpje krijgt u een goede indruk van de zalen die tot nu toe geopend zijn:
Hesyre’s houten panelen
Ondertussen zijn in het ‘oude’ Egyptische Museum aan het Tahrirplein de houten panelen uit het mastaba-graf van Hesyre in Saqqara prachtig tentoongesteld. Voor het eerst zijn vijf complete panelen samen te zien sinds hun ontdekking in de 19e eeuw (de overige vijf tot zes waren erg fragmentarisch). De restauratie van de 4500 jaar oude panelen is uitgevoerd in samenwerking met het Franse insituut in Cairo (IFAO).
Middels een replica van een deel van het graf is te zien hoe de panelen oorspronkelijk in nissen waren geplaatst. Het zijn een soort voorlopers van de latere schijndeur. Hesyre staat ook wel bekend als de eerste tandarts in de geschiedenis, en hij leefde onder koning Djoser tijdens de 3e dynastie van het Oude Rijk.
De reis van de tombes
Wilt u meer weten over 19e eeuwse opgravingen in Saqqara? En mastaba’s die verhuisd zijn naar Europese en Amerikaanse musea? En de moderne bestudering van deze graven d.m.v. digitale epigrafie?
Dan kunt u op 12 december een online lezing volgen door de auteur van deze website, getiteld:
De reis van de tombes: De grafkapel van Hetepherachty en andere museum-mastaba’sHopelijk tot ziens in december (online) of februari (in Egypte)!
-
Nieuwe foto’s van Alexine Tinne
Eerder heb ik al geschreven over mijn negentiende eeuwse liefde, Alexine Tinne, die als onafhankelijke schatrijke vrouw tot diep in de Soedan doordrong met medeneming van ijzeren ledikanten, tafelzilver, een toegeeflijke moeder en nerveuze tante.
Niet alleen was zij een van de eerste vrouwelijke Europese reizigers op zoek naar de oorsprong van de Nijl, maar ook blijkt ze een pionier op het gebied van fotografie. Toen ze nog in Den Haag verbleef maakte ze diverse stadsgezichten, achtervolgd door een klein zwart koetsje dat als donkere kamer dienst deed.
In 2021 werd een serie van achttien foto’s ontdekt waarvan er enkele in het dorp Gondokoro zijn gemaakt. Met steun van o.a. Vereniging Rembrandt zijn de foto’s nu aangekocht door de Universiteitsbibliotheek in Leiden. Fotohistoricus Serge Kakou wist de foto’s aan Alexine toe te schrijven.
In Afrika had Alexine echter geen koetsje wat achter haar aan reed, maar zal ze een geïmproviseerde donkere kamer moeten hebben gehad. De glasplaten en chemicaliën die indertijd voor fotografie werden gebruikt waren zeer gevoelig voor stof, zon en hitte.
Overigens zijn de aan Alexine toegeschreven foto’s niet allemaal gemaakt in Gondokoro, merkte Jos Damen op van het Afrika Studiecentrum in Leiden. En inderdaad, gelet op de bijschriften is een deel van de foto’s gemaakt in Boven-Egypte (het zuidelijke deel van Egypte), Beneden-Nubië (het noordelijke deel van het huidige Soedan), en rond de vijfde breedtegraad (Gondokoro ligt op de vierde graad noorderbreedte). Op de foto met de dahabiya zijn bovendien de onmiskenbare bergen van Luxor te zien.
Hier vindt u de foto’s die aan Alexine Tinne zijn toegeschreven.
Bron: Vereniging Rembrandt -
Nieuws uit Egypte
NB: We zijn geschokt door de recente oorlog in Israël en de Palestijnse gebieden, maar ook door het incident waarbij Israëlische toeristen en een Egyptische gids omkwamen in Alexandrië. We hopen dat de veiligheid van reizigers naar Egypte, van welke nationaliteit dan ook, nu en in de toekomst kan worden gewaarborgd.
Mastaba herontdekt
In de woestijn tussen Abusir en Saqqara hebben Tsjechische archeologen het graf herontdekt van een hoge ambtenaar uit het Oude Rijk. Ptahshepses leefde rond het jaar 2450 v.Chr. De Franse archeoloog Auguste Mariette had de mastaba (een bankvormig graf, als een afgeplatte piramide) al in de 19e eeuw ontdekt, maar het graf was daarna weer onder het zand verdwenen. De zogenaamde schijndeur (een stenen ‘deur’ uit de cultuskapel) is te bewonderen in het British Museum. Daarop is in hiërogliefen te lezen hoe Ptahshsepses onderwezen werd aan het hof van koning Menkaure (bouwer van de derde piramide van Giza) en trouwde met prinses Khamaat, de dochter van koning Userkaf. Userkaf was de eerste koning van de 5e dynastie, de zogenaamde ‘zonnekoningen’ die grote tempels met obelisken bouwden bij Abusir. Het graf zelf dateert uit de regering van Nioeserra, net als de nabijgelegen mastaba van Ti die te bezoeken is in Saqqara.De mastaba van Ptahshepses beslaat een oppervlakte van 42 x 22 m en was meer dan 4 m hoog, met een beschilderde offerkapel. In het volgende seizoen zal de grafkamer worden bestudeerd. Er zijn nog resten te vinden van de grafinhoud, waaronder aardewerk, canopenvazen en een gemummificeerde vis. Uit analyse van het gemummificeerde lichaam van Ptahshepses blijkt dat hij meer dan 65 jaar is geworden, een uitzonderlijke leeftijd voor het oude Egypte.
De heropgegraven mastaba van Ptahshepses Kamers in de piramide van Sahure
Verderop in Abusir is nog een ontdekking gedaan: acht kamers zijn blootgelegd in de piramide van koning Sahure. Een Egyptisch-Duits team deed deze vondst tijdens het opschonen en stabilizeren van de interne kamers, om te voorkomen dat ze instorten. Het gaat om voorraadkamers waar offers in werden bewaard. Sahure was de tweede koning van de vijfde dynastie, en leefde rond 2400 v.Chr. Ook hier was in de 19e eeuw al iemand geweest, namelijk de Britse onderzoeker John Perring. De kamers zullen worden gescand met lasers om de interne structuur van de piramide beter te begrijpen.
Gang in de piramide van Sahure Oude wijn in 5000 jaar oude vaten
Een team van Egyptische, Duits en Oostenrijkse archeologen heeft honderden wijnvaten gevonden in Abydos van meer dan 5000 jaar oud. De vondst werd gedaan in het graf van de edelvrouw Meretneith in het predynastische grafveld van Umm el-Qaab. De wijnvaten zaten nog dicht met kleien stoppers en bevatten resten van duizenden jaren oude wijn. De precieze status van Meretneith is nog niet bekend, maar haar titels laten zien dat ze de leiding had over overheidsinstaties zoals het schathuis. Ze is tot nu toe de eerste vrouw met een eigen monumentale tombe die is gevonden op deze begraafplaats. Om haar heen zijn 41 dienaren en hovelingen begraven. Deze graven zijn over een langere periode gebouwd, wat aangeeft dat deze mensen waarschijnlijk niet het slachtoffer waren van rituele mensenoffers, zoals bij andere tombes uit deze periode wel is vastgesteld.
De intacte wijnvaten in het graf van Meretneith Verzonken tempel
Onderwaterarcheologen hebben voor de kust van Egypte een verzonken tempel gevonden en een heiligdom met kostbare voorwerpen. Deze konden worden gelinkt aan de god Amon en de godin Aphrodite. De tempel, deels ingestort tijdens een ramp in de tweede eeuw na Christus, was oorspronkelijk gebouwd voor de god Amon. Het gebouw was in de oudheid onderdeel van de havenstad Thonis-Heracleion in de baai van Aboukir. De stad ligt nu onder water, zo’n 7 km van de moderne kustlijn, en werd verwoest tijdens een aardbeving en vloedgolven. Onder de gevonden schatten bevinden zich rituele objecten van zilver, gouden sieraden en albasten parfumvaasjes. Ten oosten van de tempel lag een Grieks heiligdom gewijd aan Aphrodite, de liefdesgodin. Dit gebouw bevatte geïmporteerde bronzen en keramieken objecten, maar ook wapens. De opgraving wordt verricht onder leiding van Franck Goddio, een bekende onderwaterarcheoloog.
Enkele voorwerpen die zijn opgedoken Reis naar Midden-Egypte
Er staat weer een Egypte-reis op de planning! Eind februari zullen we met Huis van Horus afreizen naar Cairo en via Midden-Egypte naar Luxor gaan. Daarbij brengen we o.a. een bezoek aan de Fayum, Amarna, Beni Hassan en Abydos. Het hele reisprogramma vind je hier. Prijzen worden zeer binnenkort bekendgemaakt. Houd de website in de gaten en abonneer je op de nieuwsbrief, want aanmeldingen gebeuren of volgorde van binnenkomst. Er kunnen maximaal 20 deelnemers mee met deze reis.
De rotsgraven van Meir